Հեղինակ՝ Էմիլ Լունդալ

Էլ․ հասցե՝ emillundahl97@gmail.com

Էմիլ, Դեբբի, Գոշա և Զուկա

Ներածություն

Վայրի բնության և մշակութային արժեքների պահպանման հիմնադրամը (FPWC) աշխատում է Հայաստանում վայրի բնության պաշտպանության, բնապահպանական կրթության և կայուն զարգացման համար: 2010թ.-ին FPWC-ն ստեղծեց Կովկասի վայրի բնության ապաստարանը (CWR), որը ներկայումս 30 000 հա տարածք է զբաղեցնում ամբողջ երկրում՝ տարածաշրջանի եզակի և էնդեմիկ կենսաբազմազանությունը պահպանելու նպատակով: Հենց այստեղ է ArAves-ը կազմակերպել թռչունների այս հաշվարկը հուլիսին՝ անցկացնելով 32 տրանսեկտ CWR-ի տարբեր էկոլոգիական գոտիներում: ArAves-ը հիմնադրվել է FPWC-ի կողմից 2017 թվականին՝ իրագործում է գիտության վրա հիմնված պահպանություն և աջակցում բնապահպանական կրթությանը:

ժամանակացույց

Սպասելիքները քիչ էին տարվա եղանակի պատճառով, բայց պարզվեց, որ դա բավականին լավ էր տեսակների մեծ մասը տեսնելու համար: Հուլիսին ալպիական թռչունները բարձրացել են  բավականին բարձր, բայց մենք կարողացանք հասնել այդ բարձունքներին, դա խնդիր չէր: Բոլոր թռչունները բազմացման վիճակում էին, և մենք ունեինք բազում ձագեր: Մուրացկաններն ու սնունդ փնտրողները օգնել են տեսնել բազմաթիվ թռչունների։ Ամռանը գնալու բացասական կողմը կարող է լինել այն, որ ձյան հետքեր չկային, ինչը մենք կարոտում էինք։

Եղանակ

Եղանակն ընդհանուր առմամբ շատ լավն էր։ Առանց ցերեկային երկարատև անձրևի և ուժեղ քամիների: Ամենացուրտ ջերմաստիճանը, որը մենք զգացել ենք լեռներում 3000 մետր բարձրության վրա, եղել է 10 °C: Ամենատաքը՝ մոտ 30 °C։ Ցածր բարձրությունների շոգը, սովորաբար կեսօրվա 26 °C-ի սահմաններում, մեզ ստիպում էր հանգստանալ, մինչև ջերմաստիճանը իջներ կեսօրից հետո, ժամը 17-18-ի սահմաններում:

Օրեցօր

Հուլիսի 1

Ժամը 10:20-ին ինքնաթիռը վայրէջք կատարեց Երևանի օդանավակայանում և նշանավորեց այս արկածախնդրության սկիզբը։ Գոշան և Էդգարը, ովքեր նույնպես ներգրավված էին ArAves-ում, հանդիպեցին ինձ ու Դեբիին և բերեցին մեզ “Balcony” հյուրանոց: Մենք մի փոքր հանգստացանք, և տեղացի մի կին մեզ այգուց թարմ ծիրան ու կեռաս առաջարկեց: Ամբողջ ճամփորդության ընթացքում մենք վայելեցինք համեղ ծիրանը։

Կեսօրն անցավ քաղաքը ուսումնասիրելով, Գոշան ուղեկցեց և մեզ պատմեց Երևանի և ընդհանրապես երկրի մասին: Այնուհետև մենք գնացինք ArAves և Վայրի բնության և մշակութային արժեքների պահպանման հիմնադրամի (FPWC) գրասենյակ, որտեղ հանդիպեցինք ծրագրի ղեկավար Սիրանուշին և չորրորդ և վերջին կամավորին՝ Զուկային, ով նույն օրը տաքսիով ժամանել էր Թբիլիսիից: Մենք ուսումնասիրեցինք թռչունների հաշվառման գալիք ութ օրերի պլանը և հետո նորից հանդիպեցինք Լավաշ ռեստորանում՝ հայկական առաջին գեղեցիկ ընթրիքի համար:

Հուլիս 2

Նախաճաշեցինք առավոտյան ժամը 6-ին, այնուհետև երկու ժամ մեքենայով ճանապարհ ընկանք դեպի արևելք՝ Հերմոն, որտեղ մենք պետք է գիշերեինք Լուսիտուր հյուրանոցում: Երբ դուրս եկանք մեքենայից, մի մեծ անգղ պտտվեց հյուրանոցի վրայով:

Ուղեբեռը հյուրանոցում թողնելուց հետո շարունակեցինք դեպի Վարդահովիտ գյուղ, որտեղ հանդիպեցինք այս տարածքի անտառապահ Վարդանի հետ։ Մեզանից ոմանք նրա հետ գնացին իր խորհրդային ջիպով։ Այնուհետև մենք բարձրացրինք լեռները, որտեղ պետք է անեինք առաջին տրանսեկտները: Ճանապարհին մեքենայից երևացող թռչունների թիվը զարմանալիորեն մեծ էր՝  Common rosefinches, Red-backed shrikes, wheatears, ինչպես նաև շատ հավանական է, որ Radde’s Accentor-ը նստած էր ուղու մոտ գտնվող ժայռի վրա: Հետևաբար, դժվար էր տեղում նստելը, ոչ միայն խորդուբորդ ճանապարհի համար: Ծովի մակարդակից մոտ 3000 մետր բարձրության վրա մենք վերջապես կանգ առանք։ Ձյան հատվածների շարտերում կային բազմաթիվ Water pipits Horned larks, Skylarks և twites: Սրանք լեռների բարձր հատվածներում ամենաշատ հանդիպող տեսակներից են։ Նաև երևում էին մի քանի Long-legged buzzards և լսվում էր լորի ձայնը, որոնցից երկուսն էլ տարածված էին այստեղ: Տրանսեկտից հետո մեզ մատուցեցինք հաճելի ճաշ:

Twite Linaria flavirostris brevirostris

Մենք իջանք տրանսեկտների համար ավելի ներքև: 2700 մետր բարձրության վրա՝ ժայռոտ, բայց կանաչ տեղանքում, մենք հանդիպեցինք մի քանի գեղեցիկ տեսակների, ինչպիսիք են Radde’s Accentor, Asian Crimson-winged finches, Red-fronted serins և European Dipper: Ցածր բարձրությունների վրա հանդիպեցինք այլ տեսակների, ինչպիսիք են Red-backed Shrike, Whinchat և Ortolan Bunting : Վերադարձ դեպի “Lucytour” հյուրանոց՝ արագ հանգստանալու, իսկ հետո ընթրիքի համար՝ ամփոփելով առաջին հիշարժան օրերը:

Հուլիսի 3

Այսօրվա ծրագիրը նման էր երեկվանին։ Առավոտյան հյուրանոցից դուրս գալուց առաջ մենք հասկացանք, որ հենց ավտոկայանատեղի մոտ կա Dipper-ի բույն, որի ներսում ճտերն էին: Առաջին կանգառը կատարեցինք ոչխարաբուծական փոքրիկ ֆերմայում՝ 2500 մետր բարձրության վրա, որտեղ մենք խմեցինք բնական գազավորված աղբյուրից ջուր: Սա նույնպես պարզվեց, որ ճամփորդության կարևորագույն իրադարձություններից մեկն էր, որտեղ թռչուններն ամենուր են՝ 20 rosefinches, twites,  linnets, whinchats, Northern wheatears, Water Pipit, Tree Pipit, Black Redstart, Red-fronted Serin, Marsh warblers, երկու: Radde’s accentors),  Rufous-tailed Rock Thrush, երկու bluethroats և չորս Crimson-winged finches, որոնցից մեկը նույնիսկ թռիչքի ընթացքում էր: Այս զվարճալի մեկնարկից հետո մենք շարունակեցինք ճանապարհը դեպի վերև, բայց հեռու չգնացինք, քանի որ մեքենաներից մեկը խցանվեց զառիթափ և շատ քարքարոտ «ճանապարհի» պատճառով: Հետևաբար, միայն անտառապահի խորհրդային ջիպը կարող էր շարունակել:

Radde’s Accentor Prunella ocularis

Այսօրվա համար թիրախային տեսակ էր Կասպիական Ձյունանուշը, որը մենք, ցավոք, երբեք չենք կարողացել տեսնել կամ լսել: Թերևս օրվա ամսաթիվը և ուշ ժամը նշանակում էին, որ նրանք պարզապես հանգստանում էին, չնայած դրան մենք այցելեցինք մի քանի գեղեցիկ վայրեր: Այնուամենայնիվ, այս վայրերից մեկում Զուկային հաջողվեց գտնել սիրիական գորշ արջին, որը գրեթե ավազի գույնի մորթով քայլում է կիրճի հակառակ կողմով: Կարճ, բայց հուզիչ տեսարանների հանդիպեցինք այս մեծ կենդանու 3000 մետր հեռավորության վրա: Մյուս տրանսեկտի վայրում՝ 3 500 մետր բարձրության վրա, մենք հանդիպեցինք Crimson-winged finches (օրվա ընթացքում 10-15 թռչուն) և հիանալի տեսարան ունեինք դեպի Սևանա լիճը՝ Կովկասի տարածաշրջանի ամենամեծ լիճը, որը զբաղեցնում է Հայաստանի մակերեսի մեկ վեցերորդ մասը և ավելին։

Վերջին տրանսեկտին բոլորս կրկին բարձրացանք 2200 մետր: Այս բարձրությունը բացահայտում էր տեսակների նոր խումբ՝ Black-headed Bunting, Rock Bunting, Common Whitethroat, Cetti’s Warbler, White-throated Robin և միայն երկու Alpine swifts հանդիպեցինք այս ճամփորդության ժամանակ։

Մենք ընթրեցինք Եղեգնաձորի սննդի կետում, որտեղ նույնպես երիտասարդ զինվորներով երկու ավտոբուս էր կանգ առնել: Նախքան Ադրբեջանի սահմանին ծառայելը, նրանք կես տարվա վերապատրաստում էին անցնում։

Այնուհետև Եղեգնաձորում գտանք «Կալիֆորնիա» հյուրանոցը և մի լավ հանգստացանք: Թեև մեր գլուխներում դեռ աղմուկ էր, կարծես դեռ ջիփում էինք…

Հուլիսի 4

Այսօր շարժվեցինք հարավ՝ դեպի Գնիշիկ գյուղ, որտեղ FPWC-ն ունի տուն, որն այս պահին տրամադրվում է որպես հյուրատուն: Մենք հանդիպեցինք տեղացի Նորայրին և նրա դստեր հետ գնացինք մոտակա Նորովանքի կիրճ՝ տրանսեկտներ անելու։ Բարձրությունը մոտ 2000 մետր էր, և մենք քշեցինք բարձր խոտով փարթամ մարգագետիններով: Մեքենայի դիմաց շատ լորեր կաին ու երգում էին ամենուր։ Մեզ փայտեր հանձնեցին քայլելու և օձերին հեռու պահելու համար, քանի որ առկա են և՛ հայկական, և՛ Levant vipers։

Upcher’s Warbler Hippolais languida

Հայկական սուրճն ու մրգերը անտառապահի տանը՝ մեզ պատրաստեցին հաջորդ տրանսեկտին։ Երթուղին սկսվեց Գիշանգղի տեսարանով և առաջին անգամ լիարժեք տեսանք բեզոարյան այծերին։ Մեծ եղջյուրներով արուն իսկապես տպավորիչ տեսարան էր։ Ring ouzels ընտանիք տեսանք՝ այլ ավելի սովորական տեսակների հետ միասին։ Երթուղուց հետո ճաշեցինք անտառապահի տանը և փորձեցինք տնային պատրաստված նարնջով օղին՝ մինչ Ուրցաձոր գնալը։ Այդ պահին Սիրանուշը ստիպված էր գնալ՝ դեպի ԱՄՆ մեկնելու համար։

Ուրցաձորում FPWC-ն ունի է շատ գեղեցիկ էկոլոգիական հանգստյան տուն, որը դարձավ մեր կացարանը հաջորդ վեց օրերի ընթացքում։ Հանգստյան տան կողքին գործում է նաև Հայաստանում միակ արջերի փրկարար կենտրոնը։ Այդ պահին այնտեղ կար տասնմեկ արջ, որոնցից մի քանիսը փրկվել էին անօրինական կերպով՝ որպես ընտանի կենդանի։ Գիշերները պատշգամբում նստած, երբեմն լսում էիր արջերի մռնչոցները, որին վարժվելը որոշ ժամանակ էր պահանջում։

Էկո տնակում մեզ հետ միասին մնում էր նաև Դեյվը Իռլանդիայից, ով պարզվեց, որ իմ նախկին կենսաբանության ուսուցչի լավ ընկերն է Շվեդիայում։ Աշխարհն իսկապես փոքր է։ Էկո տնակից մենք ամեն օր բեզոարյան այծեր էինք տեսնում, ինչպես նաև գիշանգղեր։ Նրանք նաև պահում են գիշանգղեր բազմացման համար, և մեկ երիտասարդ գիշանգղ նախորդ տարի այստեղ էր ձվից դուրս եկել։ Գիշերները պատշգամբում հետաքրքիր էին. մեզ հաճախ այցելում էին Persian jirds և մեծ camel spiders. Մթության մեջ երբեմն լսում էինք քարերի ընկնելու ձայներ, որոնք, ենթադրաբար, գալիս էին բլուրներով բարձրացող այծերից։

The FPWC Eco Lodge in Urtsadzor

Հուլիսի 5

Հաջորդ օրերին մեկ ժամ շուտ էինք սկսում, քանի որ ավելի ցածր բարձրությունների պատճառով օրվա ընթացքում ջերմաստիճանը ավելի բարձր էր։ Այսօրվա տրանսեկտի տարածքը Վեդիի կիրճն էր Ուրցաձորից մոտ 10 կմ դեպի արևմուտք, որը հայտնի տեսարան է թռչունների այցելուների համար, քանի որ այն հիանալի վայր է կիսաանապատային տեսակները տեսնելու համար: Մեծ թվով թռչուններ կային, որոնց շուրջը շատ ձագեր էին շարժվում: Կիրճերի միջով 7 կմ տրանզեկտի ընթացքում երևացել են երանգավոր պոչով Scrub Robin, Finsch’s, Black-eared և Isabelline Wheatear, Eastern Rock Nuthatch, Menetries’s, Eastern Orphean and Upcher’s Warbler, Grey-necked Bunting, Trumpeter Finch և երկու Desert finches․

Armash Fish Ponds

Շոգ, բայց ոչ չափազանց շոգ առավոտից հետո, շատ հաճելի հայկական ճաշ վեյելեցինք Էկո տնակում։ Կեսօրին մենք գնացինք թռչունների համար ամենահայտնի վայրը՝ Արմաշի ձկնաբուծարանները: Տարածքը բաղկացած է մեծ թվով արհեստական լճակներից, որոնց մեջ կաին մեծ քանակությամբ եղեգնուտներ: Բազմաթիվ թռչուններ կային շուրջը, վեց տեսակի egrets և տառեխներ, բազմաթիվ Pygmy cormorants և Whiskered terns և մի շարք Blue-cheeked Bee-eaters: Մեզ համար սա շատ հաճելի և բոլորովին այլ թռչնադիտում էր։ Եղեգները լի էին եղեգի եղեգներով ու մեծ եղեգնուտներով։ Նաև մորուքավոր և ճոճական ծիծիկներ և երկու անչափահաս բեղավոր գզուկներ: Մեզ համար սա շատ հաճելի և բոլորովին այլ թռչնադիտում էր։ Եղեգներում տարածված էին Great Reed warblers և Reed warblers։ Նկատեցինք նաև Bearded-ների և Penduline tits, ինչպես նաև երկու Moustached warblers։ Եղանակը իսկապես տաք ու խոնավ էր, երբ մենք հասանք, բայց ի վերջո ավելի զովացավ: Երբ արևը մայր էր մտնում, մենք կատարեցինք վերջին տրանսեկտը՝ կանգնած բեռնատարի հետևի մասում, որն առջև էր շարժվում դանդաղորեն։ Սա բավականին արդյունավետ եղավ, քանի որ բարձր եղեգների վրայով դիտելու հնարավորություն ունեցանք։ Արմաշի հիմնական ուշագրավ կետերից էր Collared pratincoles 40 թռչնային գաղութը , հինգ White-tailed lapwings և մեկ White-headed Duck։ : Բայց մեծ ու իսկական շոուն սկսցեվ ուշ երեկոյան: Թռչունների երամները մեկ առ մեկ ժամանեցին, և ի վերջո հավաքվեցին հազարավորներով։ Նրանք օդում առաջ ու հետ էին սլանում՝ գեղեցիկ կազմավորումներ ստեղծելով կարմրագույն երկնքում, ինչը պարզապես ապշեցրեց մեզ։

Rosy Starling Pastor roseus

Հուլիսի 6

Հրաշալի ճաշ ունեցանք անտառապահ Բորիսի տանը՝ Տիգրանաշենում, որը քարտեզի համաձայն գտնվում է Ադրբեջանում։ Պարզ էր, որ մենք մոտ էինք սահմանին, քանի որ Գոշան ճաշից հետո լսեց մի բարձր պայթյուն՝ հավանաբար մեծ տրամաչափի զենքից։ Ենթադրվում էր, որ սա փոքր հրդեհի պատճառ է դարձել, որը շուտով սկսեց տարածվել խոտածածկ բլրի վրա, թեև այլ պատճառներ էլ հնարավոր չէ բացառել։ Կեսօրվա տրանսեկտները ուշացան, քանի որ անտառապահը պարտավոր էր հետևել հրդեհին, մինչև այն կմարեին։ Այդ ընթացքում այգում տեսանք Syrian Woodpecker և Golden orioles։

Մինչև հաջորդ տրանսեկտին հասնելը, Բորիսը մեզ տարավ մի փոքրիկ կիրճ, որտեղ, ըստ նրա, կային Red-tailed wheatears։ Տեսանք նաև White-throated robins և երգող European Nightjar, ինչը զարմանալի էր կեսօրվա արևի տակ: Հետագայում, երբ նորից իջանք դեպի Հեպարդի կիրճ, զարմացանք, երբ տեսանք երեք շատ երիտասարդ Red-tailed wheatears։ Պարզվեց, որ ևս մեկ զույգ բույն կար՝ առնվազն երկու տատրակներով, և մի չափահաս արու։ Որոշեցինք տրանսեկտն անել այդտեղ և հաճելի զբոսանք ունեցանք կիրճի երկարությամբ։ Մինչ ավարտեցինք և վերադարձանք Էկո տնակ, մեր ցանկին ավելացան Grey-necked Bunting, Tawny Pipit, Golden Eagle և ավելի շատ Eastern Olivaceous warblers։

Red-tailed Wheatear Oenanthe chrysopygia

Հուլիս 7

«Խոսրովի անտառ» պետական ​​արգելոցն այսօր մեր նպատակակետն էր. Սա Հայաստանի ամենահին ազգային պարկերից է, որը սովորաբար փակ է այցելուների համար: Մենք այցելեցինք FPWC-ին պատկանող այգու հարակից տարածքները:

Ճամփին մի կաքավ փոքր ձագերով անցավ, մինչև հասանք անտառապատ տարածք, որտեղ մենք կատարեցինք առաջին տրանսետը: Այստեղ մի քանի Syrian woodpeckers նկատեցինք և ճանապարհորդության համար նոր տեսակներ։ Վերջապես տեսանք նաև գիշատիչներ օդում՝ հիմնականում մի քանիսը, բայց տարբեր տեսակներ՝ Honey Buzzard, Cinereous Vulture, Booted and Imperial Eagle։ Բլուրների վրա դեռ նշաններ կային մեծ հրդեհների, որոնք մի քանի օր շարունակվել էին 2017 թվականին։Մեկ այլ տրանսետի ժամանակ մենք տեսանք էգ Semi-collared Flycatcher.

Ճաշից և հանգստից հետո մենք գնացինք Էկո տնակի շրջակայքում գտնվող մի քանի սարեր։ Երկու շատ երիտասարդ Golden eagles ցուցադրում էին իրենց, և շուտով գտանք օգտագործված բույնը ժայռերի վրա։ Նոր տեսակ էր Red-billed Chough քանի որ չորս թռչուններ եկել էին այցելելու լեռան խոռոչներում գտնվող բները: Ինչպես նաև մեր հաշվարկին ավելացան 18 կաքավներ։ Այս տեսակն իսկապես շատ էր Էկո տնակի շրջակայքում, ինչը մեզ հուշում էր, որ ապօրինի որսորդությունը այստեղ այնքան էլ տարածված չէ։

Golden Eagle Aquila chrysaetos

Հուլիսի 8

Երկար և շատ անհարթ ճանապարհով անցնելուց հետո հասանք մեր մեկնարկային կետին՝ «Դանակ» լեռներում գտնվող 2,280 մետր բարձրության գագաթ։ Ճանապարհին մի անգամ անձրև եկավ, բայց այն ճիշտ ժամանակին դադարեց, որպեսզի մենք դուրս գանք մեքենայից։ Այստեղից ունեինք հրաշալի տեսարաններ՝ Բեզոարյան այծերի խմբին բավականին մոտ, գրեթե մեր մակարդակին։ Անտառապահ Տիգրանը մեզ ասաց, որ նախորդ տարի Կովկասյան հովազը ֆիքսվել էր տեսախցիկով, շրջելով մոտակա գագաթներից մեկի վրա։ Մենք ունեցանք գեղեցիկ տրանզեկտ՝ Tawny pipits, Ortolan buntings և Ring ouzels որպեսզի նշենք ներկա տեսակներից միայն մի քանիսը: Եվս մեկ տրանզեկտ՝ լեռներից ներքև և հետ վերադարձանք ճաշի համար: Ճաշից հետո այցելեցինք փրկարարական կենտրոն արջերին տեսնելու, նախքան շարժվելը Դաշտաքարի կիրճ, որը գտնվում է Վեդիի կիրճից դեպի արևելք։ Վեդին միակ հայտնի վայրն է Desert Finch-ի համար, որը հայտնաբերվել է այստեղ 2016 թվականին, և մենք հույս ունեինք նաև գտնել այս տեսակը Դաշտաքարում։

Մենք բավականին հաճելի թռչնադիտարկում ունեցանք՝ Վեդիի տեսակներին որոշ չափով նման տեսակներով։ Սակայն մինչ այդ պահը չկար ո՛չ Desert Finch, ո՛չ Pale Rock Sparrow։ Բայց հենց հույսներս մարեց, իսկ արևը մայր մտավ, փոքրիկ մի թռչուն թռավ ու իջավ մեր դիմաց՝ փոքրիկ առվակի մոտ՝ արու Desert Finch էր!նա մի կում ջուր խմեց, նախքան թռչելն ու նույնքան արագ անհետացավ, որքան հայտնվել էր։ Անկասկած, սա մեր ուղևորության ամենահիշարժան պահերից մեկն էր։

Desert Finch Rhodospiza obsoleta

Հուլիսի 9Սա մեր վերջին ամբողջական օրն էր և վերջին օրը՝ հաշվարկների համար։ Առավոտյան գնացինք Խոսրովի արգելոցի մեկ այլ հատված և իրականացրինք տրանսեկտներ՝ նախորդ օրերի նմանատիպ թռչուններով, որոնցից ամենահիշարժանը անակնկալ դուրս եկած գիշերային Nightjar էր. Ճաշին վայելեցինք համեղ ավանդական տոլման, իսկ կեսօրին գնացինք մոտակայքում գտնվող մի բերդ։Անձրևի կարճատև տեղատարափը ստիպեց մեզ մնալ մեքենայի մեջ, բայց երբ դուրս եկանք, մեզ դիմավորեց White-throated robins թռչունների ընտանիքը։ Բերդի տարածքում հանդիպեցինք Rufous-tailed և Blue Rock Thrush. Մեր վերջին երթուղին դեպի կիրճ շատ հաճելի էր, և այլ դիտարկումների շարքում տեսանք ոչ պակաս, քան 50 chukar-ների մի ամբողջ խումբ։

White-throated Robin Irania gutturalis

Հուլիսի 10 և Հուլիսի 11

Մենք մեզ թույլ տվեցինք ավելի ուշ արթնանալ, մինչև մեր վերջին իրերը հավաքելը, հրաժեշտ տալը Էկո Լոջին և տեղի բնակիչներին, այնուհետև ուղևորվեցինք դեպի Երևան և օդանավակայան։ Այնտեղ հրաժեշտ տվեցինք Դեբիին։ Զուկան տաքսիով վերադարձավ Թբիլիսի, իսկ ես մնացի ևս մեկ գիշեր Երևանում՝ նախքան 11-ին տուն թռչելը։ Գոշան և Հրաչյան ապահովեցին, որ մենք բոլորս հանգիստ մեկնենք։

Մենք բոլորս շատ գոհ ենք այս ուղևորությունից և ցանկանում ենք շնորհակալություն հայտնել ArAves-ին և FPWC-ին՝ անթերի կազմակերպվածության համար։

Տեսակների ցանկ (ըստ ՄՕԿ-ի դասակարգման)

Թռչուննեչ

1. Chukar Partridge Alectoris chukar
2. Grey Partridge Perdix perdix canescens
3. Common Quail Coturnix coturnix
4. Garganey Spatula querquedula
5. Northern Shoveler Spatula clypeata
6. Gadwall Mareca strepera
7. Mallard Anas platyrhynchos
8. Eurasian Teal Anas crecca
9. Red-crested Pochard Netta rufina
10. Common Pochard Aythya ferina
11. Ferruginous Duck Aythya nyroca
12. White-headed Duck Oxyura leucocephala
13. European Nightjar Caprimulgus europaeus
14. Alpine Swift Tachymarptis melba
15. Common Swift Apus apus
16. Common Cuckoo Cuculus canorus
17. Feral Pigeon Columba livia var. domestica
18. Stock Dove Columba oenas
19. Common Wood Pigeon Columba palumbus
20. European Turtle Dove Streptopelia turtur
21. Eurasian Collared Dove Streptopelia decaocto
22. Laughing Dove Spilopelia senegalensis
23. Common Moorhen Gallinula chloropus
24. Eurasian Coot Fulica atra
25. Little Grebe Tachybaptus ruficollis
26. Great Crested Grebe Podiceps cristatus
27. Black-winged Stilt Himantopus himantopus
28. Northern Lapwing Vanellus vanellus
29. White-tailed Lapwing Vanellus leucurus
30. Little Ringed Plover Charadrius dubius
31. Green Sandpiper Tringa ochropus
32. Common Redshank Tringa totanus
33. Wood Sandpiper Tringa glareola
34. Collared Pratincole Glareola pratincola
35. Armenian Gull Larus armenicus
36. Whiskered Tern Chlidonias hybrida
37. White-winged Tern Chlidonias leucopterus
38. White Stork Ciconia ciconia
39. Pygmy Cormorant Microcarbo pygmaeus
40. Great Cormorant Phalacrocorax carbo
41. Glossy Ibis Plegadis falcinellus
42. Eurasian Spoonbill Platalea leucorodia
43. Little Bittern Ixobrychus minutus
44. Black-crowned Night Heron Nycticorax nycticorax
45. Squacco Heron Ardeola ralloides
46. Western Cattle Egret Bubulcus ibis
47. Grey Heron Ardea cinerea
48. Purple Heron Ardea purpurea
49. Little Egret Egretta garzetta
50. Bearded Vulture Gypaetus barbatus
51. Egyptian Vulture Neophron percnopterus
52. Griffon Vulture Gyps fulvus
53. Cinereous Vulture Aegypius monachus
54. Short-toed Snake Eagle Circaetus gallicus
55. Booted Eagle Hieraaetus pennatus
56. Eastern Imperial Eagle Aquila heliaca
57. Golden Eagle Aquila chrysaetos
58. Eurasian Sparrowhawk Accipiter nisus
59. Western Marsh Harrier Circus aeruginosus
60. European Honey Buzzard Pernis apivorus
61. Long-legged Buzzard Buteo rufinus
62. Common Buzzard Buteo buteo
63. Eurasian Scops Owl Otus scops
64. Little Owl Athene noctua indigena
65. Eurasian Hoopoe Upupa epops
66. European Roller Coracias garrulus
67. Common Kingfisher Alcedo atthis
68. Blue-cheeked Bee-eater Merops persicus
69. European Bee-eater Merops apiaster
70. Syrian Woodpecker Dendrocopos syriacus
71. Common Kestrel Falco tinnunculus
72. Red-backed Shrike Lanius collurio
73. Lesser Grey Shrike Lanius minor
74. Woodchat Shrike Lanius senator niloticus
75. Eurasian Golden Oriole Oriolus oriolus
76. Eurasian Jay Garrulus glandarius krynicki
77. Eurasian Magpie Pica pica
78. Red-billed Chough Pyrrhocorax pyrrhocorax docilis
79. Alpine Chough Pyrrhocorax graculus
80. Western Jackdaw Coloeus monedula soemmerringii
81. Hooded Crow Corvus cornix sharpii
82. Northern Raven Corvus corax
83. Eurasian Blue Tit Cyanistes caeruleus satunini
84. Great Tit Parus major
85. Eurasian Penduline Tit Remiz pendulinus
86. Bearded Reedling Panurus biarmicus
87. Woodlark Lullula arborea pallida
88. Eurasian Skylark Alauda arvensis
89. Crested Lark Galerida cristata
90. Horned Lark Eremophila alpestris penicillata
91. Greater Short-toed Lark Calandrella brachydactyla
92. Sand Martin Riparia riparia
93. Barn Swallow Hirundo rustica
94. Eurasian Crag Martin Ptyonoprogne rupestris
95. Common House Martin Delichon urbicum
96. Cetti’s Warbler Cettia cetti
97. Long-tailed Tit Aegithalos caudatus major
98. Common Chiffchaff Phylloscopus collybita
99. Great Reed Warbler Acrocephalus arundinaceus
100. Moustached Warbler Acrocephalus melanopogon
101. Eurasian Reed Warbler Acrocephalus scirpaceus
102. Marsh Warbler Acrocephalus palustris
103. Eastern Olivaceous Warbler Iduna pallida
104. Upcher’s Warbler Hippolais languida
105. Savi’s Warbler Locustella luscinioides
106. Lesser Whitethroat Sylvia curruca
107. Eastern Orphean Warbler Sylvia crassirostris
108. Common Whitethroat Sylvia communis
109. Menetries’s Warbler Sylvia mystacea
110. Eurasian Wren Troglodytes troglodytes
111. Western Rock Nuthatch Sitta neumayer
112. Eastern Rock Nuthatch Sitta tephronota
113. Rosy Starling Pastor roseus
114. Common Starling Sturnus vulgaris
115. Ring Ouzel Turdus torquatus amicorum
116. Common Blackbird Turdus merula
117. Mistle Thrush Turdus viscivorus
118. Rufous-tailed Scrub Robin Cercotrichas galactotes familiaris
119. Bluethroat Luscinia svecica magna
120. White-throated Robin Irania gutturalis
121. Semicollared Flycatcher Ficedula semitorquata
122. Black Redstart Phoenicurus ochruros ochruros
123. Common Rock Thrush Monticola saxatilis
124. Blue Rock Thrush Monticola solitarius
125. Whinchat Saxicola rubetra
126. European Stonechat Saxicola rubicola
127. Northern Wheatear Oenanthe oenanthe
128. Isabelline Wheatear Oenanthe isabellina
129. Black-eared Wheatear Oenanthe hispanica melanoleuca
130. Finsch’s Wheatear Oenanthe finschii
131. Red-tailed Wheatear Oenanthe chrysopygia
132. White-throated Dipper Cinclus cinclus caucasicus
133. House Sparrow Passer domesticus
134. Eurasian Tree Sparrow Passer montanus
135. Rock Sparrow Petronia petronia
136. Radde’s Accentor Prunella ocularis
137. Western Yellow Wagtail Motacilla flava
138. Grey Wagtail Motacilla cinerea
139. White Wagtail Motacilla alba
140. Tawny Pipit Anthus campestris
141. Tree Pipit Anthus trivialis
142. Water Pipit Anthus spinoletta coutellii
143. Common Chaffinch Fringilla coelebs
144. Asian Crimson-winged Finch Rhodopechys sanguineus
145. Trumpeter Finch Bucanetes githagineus
146. Common Rosefinch Carpodacus erythrinus
147. European Greenfinch Chloris chloris
148. Desert Finch Rhodospiza obsoleta
149. Twite Linaria flavirostris brevirostris
150. Common Linnet Linaria cannabina
151. European Goldfinch Carduelis carduelis
152. Red-fronted Serin Serinus pusillus
153. Corn Bunting Emberiza calandra
154. Rock Bunting Emberiza cia
155. Grey-necked Bunting Emberiza buchanani
156. Ortolan Bunting Emberiza hortulana
157. Black-headed Bunting Emberiza melanocephala

Կաթնասուններ

1. European Hare Lepus europaeus
2. Persian Jird Meriones persicus
3. Syrian Brown Bear Ursus arctos syriacus
4. Bezoar Goat Capra aegagrus